शेतकरी बंधूंनो, तुमच्यासाठी एक चांगली बातमी आहे. सरकार आता शेतकऱ्यांना पिक विमा आणि नुकसान भरपाई देणार आहे. पिक विमा म्हणजे काय, कोणाला मिळणार, किती पैसे मिळणार आणि कधी मिळणार – ही सगळी माहिती आपण सोप्या भाषेत पाहूया.
पिक विमा म्हणजे काय?
शेतकरी जेव्हा शेती करतात, तेव्हा पाऊस, वारा, ऊन, गारपीट यावर त्यांची शेती अवलंबून असते. काही वेळा खूप पाऊस पडतो, तर काही वेळा अजिबात पाऊस पडत नाही. त्यामुळे पीक खराब होते. अशावेळी शेतकऱ्यांचे खूप नुकसान होते.
हे नुकसान भरून काढण्यासाठी सरकार ‘पिक विमा’ योजना चालवते. म्हणजेच, जेव्हा पीक खराब होते, तेव्हा सरकार शेतकऱ्याला पैसे देते. या पैशाने शेतकरी पुन्हा शेती सुरू करू शकतो.
गेल्या वर्षीचे नुकसान आणि अडचणी
2022 मध्ये काही ठिकाणी खूप पाऊस पडला, तर काही ठिकाणी अजिबात पाऊस पडला नाही. त्यामुळे शेतकऱ्यांचे पीक खराब झाले. सरकारने नुकसान भरपाई देण्याचे वचन दिले होते. पण खूप काळ गेला तरी शेतकऱ्यांना पैसे मिळालेच नाहीत. त्यामुळे शेतकऱ्यांना कर्ज घ्यावं लागलं, काहींनी मुलांचे शिक्षण थांबवलं, तर काहीजण आजाराकडे दुर्लक्ष करू लागले.
शेतकऱ्यांची प्रतीक्षा आणि आंदोलन
या पैशांसाठी शेतकऱ्यांनी तीन वर्षं वाट पाहिली. सरकारला आठवण करून देण्यासाठी काही शेतकऱ्यांनी आंदोलनही केलं. तरीही पैसे मिळाले नाहीत. शेतकरी नाराज झाले आणि त्यांना वाटलं की सरकार त्यांच्याकडे लक्ष देत नाही.
2025 मध्ये मोठा निर्णय
आता 2025 मध्ये सरकारने एक चांगला निर्णय घेतला आहे. 2022, 2023 आणि 2024 या तीन वर्षांमध्ये जे नुकसान झालं होतं, त्याची भरपाई एकाच वेळी शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात टाकण्यात येणार आहे.
कोणती रक्कम मंजूर झाली आहे?
सरकारने खालीलप्रमाणे पैसे मंजूर केले आहेत:
- 2022 ते 2024 साठी: 2 कोटी 87 लाख रुपये
- खरीप 2023 साठी: 181 कोटी रुपये
- रब्बी 2023-24 साठी: 63 कोटी रुपये
- खरीप 2024 साठी: 2308 कोटी रुपये
एकूण रक्कम: 2852 कोटी रुपये
ही रक्कम शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात जमा होणार आहे.
कोणाला फायदा होणार आहे?
या निर्णयाचा फायदा सुमारे 64 लाख शेतकऱ्यांना होणार आहे. महाराष्ट्रातले बहुतेक सर्व जिल्ह्यांमधले शेतकरी यामध्ये सामील आहेत. मराठवाडा, विदर्भ आणि पश्चिम महाराष्ट्रातील दुष्काळग्रस्त भागांना याचा जास्त फायदा होणार आहे.
पैसे कधी मिळणार?
सरकारने सांगितले आहे की, या महिन्याच्या अखेरीस हे पैसे थेट शेतकऱ्यांच्या खात्यात जमा केले जातील. शेतकऱ्यांना यासाठी वेगळा अर्ज करायची गरज नाही.
फक्त तुमचं बँक खातं, आधार कार्ड आणि मोबाईल नंबर अपडेट असणं गरजेचं आहे. ज्यांनी पिक विमा भरला आहे आणि ज्यांचं नुकसान नोंदवलेलं आहे, त्यांना पैसे आपोआप मिळणार आहेत.
शेतकऱ्यांचे म्हणणे काय आहे?
पुण्याचे एक शेतकरी रामभाऊ पाटील म्हणाले, “तीन वर्ष वाट पाहिली, शेतीचं नुकसान मोठं होतं. आता पैसे मिळणार म्हणजे खूप मोठा दिलासा मिळाला.”
औरंगाबादमधील शेतकरी संघटनेचे अध्यक्ष सुरेश जाधव म्हणाले, “निर्णय चांगला आहे, पण इतकी वर्ष वाट बघावी लागली याचं वाईट वाटतं. आता तरी निर्णय वेळेवर अमलात यावा ही अपेक्षा आहे.”
सरकारकडून नवे बदल
सरकारने पुढील गोष्टी बदलल्या आहेत:
- 4८ तासांत पंचनामे: नुकसान झाल्यावर लगेच 2 दिवसात पाहणी होईल.
- डिजिटल नोंदणी: मोबाइलवरून नुकसान नोंदवता येईल.
- ऑनलाइन पोर्टल: अर्जाची माहिती इंटरनेटवर पाहता येईल.
- शिबिरे: शेतकऱ्यांना योजना समजावण्यासाठी तालुक्यात शिबिरे घेतली जातील.
हा निर्णय शेतकऱ्यांसाठी खूप मोठा दिलासा आहे. जरी उशीर झाला तरी, “उशिरा का होईना पण न्याय मिळाला” असं म्हणता येईल.
शेतकरी बंधूंनो, ही माहिती तुमच्या ओळखीच्या शेतकऱ्यांपर्यंत जरूर पोहचवा. आणि काही अडचण असल्यास जवळच्या कृषी कार्यालयात जाऊन माहिती घ्या.