सध्या सरकारने एक महत्त्वाचा नवा नियम लागू केला आहे. महाराष्ट्रातच नाही तर संपूर्ण भारतातल्या शेतकऱ्यांसाठी फार्मर आयडी नावाचा एक नवीन ओळखपत्र तयार करणे गरजेचे झाले आहे. जसं प्रत्येक व्यक्तीकडे आधार कार्ड असते, तसं आता प्रत्येक शेतकऱ्याजवळ फार्मर आयडी असणं गरजेचं आहे.
हा फार्मर आयडी डिजिटल म्हणजे मोबाईल किंवा इंटरनेटवर चालणाऱ्या यंत्रणेसाठी उपयुक्त आहे. या आयडीमुळे शेतकऱ्यांना शेतीसाठी मिळणाऱ्या सरकारी योजना, सवलती आणि पैशांचे लाभ अधिक सोप्या पद्धतीने मिळतील.
फार्मर आयडी म्हणजे काय?
फार्मर आयडी म्हणजे शेतकऱ्यांसाठी खास बनवलेलं एक ओळख क्रमांक (ID नंबर).
याचं काम म्हणजे शेतकऱ्याची माहिती सरकारकडे जमा करणे – जसं की शेत किती आहे, कुठली पिकं घेतली आहेत, पीक विमा, कर्ज यांसारख्या गोष्टी.
फायदे काय आहेत?
फार्मर आयडी असल्यास शेतकऱ्यांना खालील फायदे मिळतात:
- सरकारी योजना थेट मिळतील: कुठेही धावपळ न करता सरकारच्या योजना थेट शेतकऱ्यांपर्यंत पोहोचतात.
- पीक विमा मिळवायला सोपं: पिकाचं नुकसान झालं तर विमा मिळवणं सोपं होतं.
- कर्ज घेणं सोपं: बँकेतून शेतीसाठी कर्ज मिळवणं सोपं होतं.
- कागदपत्र कमी लागतात: वारंवार कागद देण्याची गरज कमी होते.
- सर्व माहिती एकत्र: शेतकऱ्याची माहिती एका ठिकाणी सेव्ह होते.
- FPO साठी उपयोगी: शेतकरी संघटनांना सदस्यांची माहिती मिळवायला सोपं जातं.
हा आयडी कुठे वापरायचा?
पीएम किसान सन्मान निधी योजना आणि नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजना या दोन मोठ्या योजनांसाठी फार्मर आयडी लागतो.
- PM किसान योजना: केंद्र सरकार शेतकऱ्यांना वर्षाला ₹6,000 देते – हे पैसे तीन भागात बँकेत जमा होतात.
- नमो योजना: महाराष्ट्र सरकार वर्षाला ₹12,000 देते – हे पैसे सहा भागात दिले जातात.
या दोन्ही योजनेत मिळून शेतकऱ्याला एकूण ₹50,000 चा फायदा झाला आहे. पण हे फायदे मिळवण्यासाठी फार्मर आयडी असणं आता अनिवार्य आहे.
फार्मर आयडी नसेल तर काय होईल?
जर एखाद्या शेतकऱ्याजवळ फार्मर आयडी नसेल, तर:
- त्याला PM किसान योजनेचे पैसे मिळणार नाहीत.
- नमो योजनेचाही फायदा मिळणार नाही.
- शेती कर्ज घेताना अडचण येईल.
- पीक विमा मिळणार नाही.
- इतर सरकारी योजना मिळणार नाहीत.
म्हणून प्रत्येक शेतकऱ्याने लवकरात लवकर फार्मर आयडी बनवावा.
फार्मर आयडी कसा बनवायचा?
कागदपत्रे लागतील:
- आधार कार्ड
- सातबारा उतारा
- गट क्रमांक
- नमुना 8अ
- बँक खाते (आधारशी लिंक केलेलं)
- मोबाईल नंबर (आधारशी लिंक केलेला)
- पासपोर्ट फोटो
कोठे अर्ज करायचा?
- तलाठी कार्यालयात
- ग्रामपंचायतमधील कृषी सहाय्यकाकडे
- CSC केंद्रात (कॉमन सर्व्हिस सेंटर)
- काही राज्यांमध्ये ऑनलाईन नोंदणीही करता येते
नोंदणी करताना शेतकऱ्याने स्वतः जाऊन हजेरी लावावी लागते, कारण बायोमेट्रिक (फिंगरप्रिंट) तपासणी केली जाते.
अॅग्रीस्टॅक प्रकल्प म्हणजे काय?
अॅग्रीस्टॅक हे सरकारचं एक डिजिटल प्रकल्प आहे, ज्यामुळे शेतीची सर्व माहिती इंटरनेटवर जमा होईल. या प्रकल्पामुळे:
- शेतकऱ्यांना हवामानाचा अंदाज मिळेल
- योग्य पीक कसं घ्यावं याबद्दल सल्ला मिळेल
- उत्पादन विकायला बाजारपेठ मिळेल
- सर्व माहिती एका मोबाईलवर बघता येईल
फार्मर आयडी म्हणजे केवळ ओळखपत्र नाही, तर शेतकऱ्यांचं डिजिटल भविष्य आहे.
जर हा आयडी वेळेत बनवला, तर सरकारी योजना वेळेवर मिळतील, पैसे थेट बँकेत येतील आणि शेतीसाठी मदतही वेळेवर मिळेल.
म्हणून लवकरात लवकर फार्मर आयडी बनवा, डिजिटल शेतकरी बना आणि भविष्यातील योजनांचा फायदा घ्या.