पंतप्रधान किसान सन्मान निधी योजना ही भारत सरकारने सुरू केलेली एक खास योजना आहे. ही योजना खास करून लहान आणि गरीब शेतकऱ्यांसाठी आहे. या योजनेत शेतकऱ्यांना सरकारकडून पैसे दिले जातात, जेणेकरून ते शेतीसाठी उपयोग करू शकतील.
ही योजना २०१८ साली सुरू झाली होती. तेव्हापासून अनेक शेतकऱ्यांना या योजनेचा फायदा झाला आहे.
योजना कशी काम करते?
या योजनेत पात्र शेतकऱ्यांना दरवर्षी ६,००० रुपये मिळतात. हे पैसे तीन वेळा दिले जातात – प्रत्येक वेळी २,००० रुपये. आतापर्यंत १९ वेळा हे पैसे शेतकऱ्यांना मिळाले आहेत. आता २० वा हप्ता एप्रिल ते जुलै २०२५ दरम्यान मिळणार आहे.
काही शेतकऱ्यांना पैसे का मिळत नाहीत?
काही वेळा शेतकऱ्यांना हप्ता (पैसे) मिळत नाही. यामागे काही कारणं असतात:
- आधार कार्ड नीट जुळत नाही.
- बँकेचे खाते चुकीचे असते किंवा बंद असते.
- केवायसी (KYC) म्हणजे ओळख तपासणी पूर्ण होत नाही.
- जमिनीच्या कागदांमध्ये काही चूक असते.
- नाव वेगवेगळं असतं – उदाहरणार्थ आधार कार्ड, बँक, आणि जमीन कागदांमध्ये नाव जुळत नाही.
नोडल अधिकारी कोण?
हे सगळं नीट होण्यासाठी आणि शेतकऱ्यांच्या अडचणी सोडवण्यासाठी सरकारने “नोडल अधिकारी” नेमले आहेत. हे अधिकारी प्रत्येक जिल्ह्यात असतात. यांचं काम म्हणजे:
- शेतकऱ्यांच्या तक्रारी ऐकणं
- पैसे मिळायला अडथळे आले तर ते दूर करणं
- आधार कार्ड, बँक खातं, जमिनीचे कागद – यामधील चुका सुधारायला मदत करणं
जर पैसे मिळाले नाहीत तर काय करायचं?
जर तुम्हाला हप्ता (पैसे) मिळाले नाहीत, तर घाबरू नका. खालील पद्धती वापरा:
- मोबाईल किंवा संगणकावर pmkisan.gov.in ही वेबसाईट उघडा.
- तिथे ‘Farmer Corner’ नावाचा विभाग शोधा.
- त्यात ‘Search Your Point of Contact (POC)’ वर क्लिक करा.
- तुमचं राज्य आणि जिल्हा निवडा.
- तिथे नोडल अधिकाऱ्याचं नाव, मोबाईल नंबर आणि ई-मेल दिसेल.
- त्यांच्याशी संपर्क करा आणि तुमचं आधार क्रमांक, पीएम किसान क्रमांक, बँकेची माहिती, मोबाईल नंबर आणि कोणत्या महिन्याचा हप्ता मिळाला नाही – हे सांगा.
कोण पात्र आहे?
ही योजना मिळवण्यासाठी काही अटी आहेत:
- अर्ज करणारा व्यक्ती भारतीय नागरिक असावा.
- त्याच्याकडे शेतीयोग्य जमीन असावी.
- त्याच्याकडे आधार कार्ड आणि बँक खाते असावे.
- बँक खाते आधार कार्डशी जोडलेलं असावं.
- सरकारी नोकरी करणारे, निवृत्त व्यक्ती किंवा जास्त पैसे कमावणारे लोक या योजनेसाठी पात्र नाहीत.
योजनेतील भविष्यातील बदल
आता सरकार योजनेत काही चांगले बदल करणार आहे:
- शेतकऱ्यांना मिळणाऱ्या रकमेची रक्कम वाढवली जाऊ शकते.
- अधिक शेतकऱ्यांना या योजनेचा लाभ मिळू शकेल.
- तक्रारीची सोपी आणि जलद ऑनलाइन सुविधा दिली जाईल.
ऑनलाइन हप्ता कसा तपासायचा?
- pmkisan.gov.in या वेबसाईटवर जा
- ‘Farmer Corner’ मध्ये ‘Beneficiary Status’ या पर्यायावर क्लिक करा
- तुमचा आधार क्रमांक किंवा पीएम किसान नंबर टाका
- ‘Search’ बटणावर क्लिक करा
- तुमचा हप्ता मिळाला की नाही – ही माहिती दिसेल
पंतप्रधान किसान सन्मान निधी योजना ही शेतकऱ्यांसाठी खूप उपयोगी आहे. यातून सरकार शेतकऱ्यांना थोडं आर्थिक बळ देतं. नोडल अधिकारी आता मदतीसाठी उपलब्ध आहेत. त्यामुळे कोणतीही अडचण आल्यास त्यांच्याशी संपर्क करा.
शेतकरी हेच आपल्या देशाचे आधार आहेत. त्यांचं जीवन चांगलं व्हावं, म्हणून अशा योजना खूप महत्वाच्या आहेत.